วิธีอาราธนาและทำใบปวารณา

          การอาราธนาพระ  ได้แก่ การนิมนต์พระสงฆ์ไปประกอบพิธีต่างๆ นั่นเอง ในสมัยก่อนนิยมนิมนต์ด้วยวาจา  แต่ในปัจจุบันนิยมทำเป็นหนังสือเพื่อแจ้งกำหนดงาน และรายการให้พระสงฆ์ทราบ  หนังสือนิมนต์นี้  เรียกว่า  ฎีกานิมนต์พระ  มีข้อความที่จะแสดงดังนี้

          ขออาราธนาพระคุณเจ้า  (พร้อมพระสงฆ์ในวัดนี้อีก.....  รูป)
เจริญพระพุทธมนต์ (หรือสวดมนต์ หรือแสดงพระธรรมเทศนา  แล้วแต่กรณี)ในงาน ...... ที่บ้านเลขที่.... ตำบล..... อำเภอ......  กำหนดวันที่..... เดือน..... พ.ศ. ....... เวลา.... น.

          ถ้าหากจะนิมนต์ให้รับบิณฑบาตเช้า หรือเพล ให้บอกด้วย ถ้าต้องการตักบาตรหรือปิ่นโต  ก็ต้องบอกไว้ในฎีกาให้นำไปด้วย และถ้างานนั้นมีรถหรือเรือรับส่ง  ให้หมายเหตุบอกไว้ด้วย
          การถวายไทยธรรมนั้น  ถ้าทายกถวายจตุปัจจัยมาอีกส่วนหนึ่ง ด้วยนิยมทำใบปวารณามอบถวายด้วย  ทั้งนี้ก็เพื่อจะสงเคราะห์ให้ภิกษุได้รับค่าจตุปัจจัยนั้น โดยชอบด้วยพระวินัย  ใบปวารณานั้นย่อมทำแบบนี้  คือ

           ขอถวายจตุปัจจัยอันควรแก่สมณบริโภค  แด่พระคุณเจ้า เป็นจำนวน............... บาท ……..ส.ต. 
หากพระคุณเจ้าต้องประสงค์สิ่งใดอันควรแก่สมณบริโภคแล้ว  ขอได้โปรดเรียกร้องจากกัปปิยการผู้ปฏิบัติของพระคุณเจ้าเทอญฯ

การนิมนต์พระสงฆ์

ทุกครั้งที่นิมนต์พระสงฆ์ไปประกอบพิธีในงานทุกประเภท ควรกราบเรียนให้ท่านทราบล่วงหน้าอย่างน้อย ๗ วัน และควรทำหนังสือฎีกานิมนต์เป็นลายลักษณ์อักษร กำหนดวันเวลาและสถานที่ให้ชัดเจนเพื่อกันลืมด้วยข้อควรระวัง ในกรณีที่นิมนต์พระสงฆ์ไปเจริญพระพุทธมนต์ แล้วฉันเช้าหรือฉันเพลนั้น ทายกผู้นิมนต์ห้ามออกชื่อโภชนะ เช่น นิมนต์ฉัน ขนมจีน หอยทอด ฯลฯ เพราะถ้าพระสงฆ์รบนิมนต์แล้วฉันอาหารนั้นเป็นการผิดวินัยทายกจึงบอกได้เพียงว่า นิมนต์รับบิณฑบาต หรือนิมนต์ฉันเช้า ฉันเพลเท่านั้น

  การประเคนสิ่งของให้พระสงฆ์

วิธีประเคนของพระ
          การประเคนของพระ คือ การถวายของให้พระได้รับถึงมือ ของที่ประเคนนั้นต้องเป็นของที่คนเดียวพอยกได้อย่างธรรมดา ไม่ใช่ของหนัก หรือใหญ่โตจนเกินไป ไม่มีวัตถุอนามาส คือ เงิน ทอง หรือของกะไหล่ด้วยเงินแท้หรือทองแท้ปนอยู่ด้วย เพราะเป็นของไม่เหมาะแก่ภาวะของพระที่จะรับได้และถ้าเป็นของเคี้ยวของฉัน ต้องประเคนได้เฉพาะในกาล นอกกาล คือ เวลาวิกาล ตั้งแต่เที่ยงไปจนถึงย่ำรุ่งวันใหม่ ไม่ควรนำมาประเคน วิธีประเคนนั้น พึงปฏิบัติดังนี้

วิธีประเคน สำหรับชายและหญิง พึงปฏิบัติต่างกันดังนี้
          สำหรับชาย พึงนั่งคุกเข่าหรือยืนตามความเหมาะสมแก่สถานที่ คือ ถ้าพระนั่งเก้าอี้ พึงยืน ถ้าพระนั่งกับพื้น พึงนั่งคุกเข่า ยกสิ่งของนั้นด้วยมือทั้งสอง น้อมสิ่งของนั้นเข้าไปใกล้พระผู้รับประเคน ยกให้พ้นจากพื้น ส่งถวายถึงมือพระผู้รับประเคน ถ้าสิ่งของนั้นมีหลายถ้วยจัดมาถวายองค์ละถ้วย ให้หยิบถวายที่ละถ้วย ไม่นิยมถวายด้วยการยกถวายทั้งหมดโดยให้พระท่านยกเอาเอง เมื่อถวายเสร็จแล้ว พึงไหว้หรือกราบด้วยการแสดงความเคารพทุกครั้ง

          สำหรับหญิง พึงยืนหรือนั่งพับเพียบตามความเหมาะสมแก่สถานที่ดังกล่าวแล้ว แล้วยกสิ่งของนั้นด้วยมือทั้งสองน้อมเข้าไปใกล้พระผู้รับประเคนพอสมควร วางบนผ้าที่พระทอดรับประเคนนั้นจะส่งถวายให้ถึงมือพระแบบชายถวายไม่ได้ และระวังรอให้พระจับชายผ้าทอดรับประเคนนั้นเสียก่อน จึงวางสิ่งของที่จะประเคนลงบนผืนผ้านั้น เมื่อถวายเสร็จแล้วพึงไหว้หรือกราบเป็นการแสดงความเคารพทุกครั้ง

          ข้อควรระวัง สิ่งของที่ประเคนแล้วนั้นห้ามฆราวาสไปจับต้อง หากฆราวาสไปจับต้องถือว่าเป็นการขาดประเคน ต้องประเคนสิ่งของนั้นเสียใหม่ จึงจะไม่เกิดโทษแก่พระสงฆ์

ลักษณะการประเคนของพระที่ถูกต้อง มีดังนี้
          ก. ของที่ประเคนพระนั้นต้องไม่ใหญ่โต หรือหนักเกินไป พอคนขนาดปานกลางยกคนเดียวได้และต้องยกของนั้นให้พ้นที่ของนั้นวางอยู่
          ข. ผู้ประเคนต้องเข้ามาในหัตถบาส คือผู้ประเคนต้องอยู่ห่างจากพระผู้รับประเคนประมาณ ๑ ศอก
          ค. ผู้ประเคนน้อมสิ่งของนั้นเข้ามาให้ด้วยอาการแสดงความเคารพ
          ง. กิริยาที่น้อมสิ่งของเข้าให้นั้นจะส่งให้ด้วยก็ได้ หรือจะตักส่งให้ด้วยของเนื่องด้วยกาย เช่น ใช้ทัพพีตักถวายก็ได้
          จ. พระภิกษุผู้รับประเคน จะรับด้วยมือก็ได้ จะเอาผ้าทอดรับก็ได้ หรือจะเอาภาชนะรับ เช่น เอาบาตรหรือจานรับสิ่งของที่เขาตักถวายก็ได้

          การประเคนที่ประกอบด้วยลักษณะ ๕ ประการนี้ จึงจะถูกต้องตามพระพุทธานุญาตไม่เกิดโทษแก่พระสงฆ์ และหลักสำคัญของการประเคนนี้ ต้องแสดงออกด้วยความเคารพ ไม่ใช่เสือกไสให้หรือทิ้งให้โดยไม่เคารพ

การรับสิ่งของจากพระสงฆ์

  การไหว้พระขณะยืน

  การไปนมัสการพระสงฆ์